Avrupa Güney Gözlemevi'nin (ESO) La Silla Gözlemevi, Şili'nin Atacama Çölü üzerinde kırmızı sprite olarak bilinen nadir bir fenomen tespit etti. Kırmızı sprite, fırtına bulutlarının çok üzerinde, atmosfere yaklaşık 50 ila 90 kilometre (31 ila 56 mil) arasında meydana gelen yıldırımlara benzer büyük ölçekli elektrik boşalmalarıdır.

Kırmızı spritelar genellikle kırmızı şimşek, kırmızı cin, kızıl cin olarak da adlandırılır.

Genellikle kümeler halinde meydana gelirler ve bazen yanlışlıkla üst atmosferik yıldırım olarak adlandırılan parlak kırmızı-turuncu flaşlar olarak görünürler. Ancak, gerçek troposferik yıldırım kadar sıcak değiller ve daha çok floresan tüp ışıklarındaki boşalmalara benziyorlar.

2022-08-24 16_45_16-potw2234a.jpg ‎- Fotoğraflar

ESO'nun La Silla Gözlemevi'ndeki 3,6 metrelik (11,8 fit) teleskobu tarafından çekilen yukarıdaki fotoğraf, gökyüzünde oldukça alçakta görünen kırmızı perileri gösteriyor, ancak bu alçakmış gibi görünen sahne sadece kameranın perspektifinden kaynaklanıyor. Gökyüzünün geri kalanı, atmosferin kendisinin az miktarda ışık yaydığı, hava ışıması olarak bilinen bir olgunun sonucu olan yeşil bir renk almış durumda. 

Kırmızı sprite'lar genellikle sadece çok az ışık kirliliği olan çok karanlık gökyüzünde fark edilir. Gün boyunca güneş ışığı onları ayırdıktan sonra, geceleri nitrojen ve oksijen atomlarıyla yeniden birleşen elektronlardan kaynaklanır.

Kırmızı spriteların oluşması ve yakalanması için belirli koşullar gerektirse de, bu noktada Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki (ISS) astronotların bir fotoğraf çekmeyi bile başardı ve sayısız kez gözlemlenebilidi.

88113_03_rare-red-sprites-seen-from-esos-la-silla-observatory-in-chile_full

Uzay istasyonundan alınan görüntü, muhtemelen eşlik eden bir yıldırım deşarjından kaynaklanan kırmızı hareketli grafiğin altında parlak bir parıltı gösteriyor.

Bilim insanları, Dünya'nın derinliklerinde saklı bir okyanus keşfetti! Bilim insanları, Dünya'nın derinliklerinde saklı bir okyanus keşfetti!

Kırmızı cin (yukarıdaki fotoğrafta parlaklığın üst kısmında görülüyor) tipik olarak gök gürültüsü bulutlarının üzerinde, alttaki gök gürültüsü bulutunun altından zemine doğru pozitif bir yıldırım deşarjı ile tetiklenir.

Kızıl Cin nedir? Kırmızı Cin nedir?

“Red sptrite” veya Türkçe adıyla “Kızıl Cin” (Halk arasında kırmızı şimşek veya kırmızı yıldırım), fırtına bulutlarının üst katmanında ve 65-95 kilometre yükseklikte şimşek ve yıldırım benzeri elektrik boşalması esnasında, nötr azot moleküllerden geçen elektrik akımının sonucunda, 3-10 milisaniyede oluşan kırmızı turuncu renk tonlarındaki parlaklıktır.

Red sprite veya kızıl cin, 3-10 milisaniye gibi kısa sürede gerçekleştikleri için çok ender görüntülenebilmektedir.

Editör: Burak Karahan