Bilim

Binlerce yıldır kullanılmayan kayıp bir antik dili tercüme ettiler!

Binlerce yıldır kullanılmayan bir dil, bilim insanları tarafından bir çift antik kil tablet üzerinde kapsamlı bir çalışma yürütülmesinin ardından en sonunda çevrildi.

Yaklaşık 4.000 yaşında olduğu tahmin edilen tabletler, yaklaşık 30 yıl önce, Irak'ta bulundu. Ayrı ayrı koleksiyonlarda tutulan yazıtlar, 2016'dan beri bir çift araştırmacı tarafından uzun süredir kayıp olan sırları ortaya çıkarmak için onları birlikte incelendi.

Tabletler, Orta Doğu'da yaşayan ve aslen Kenan bölgesinden (şu anda İsrail, Ürdün ve Suriye'nin bulunduğu yer) gelen, ancak daha sonra Mezopotamya'ya göç eden bir halk olan Amoritler tarafından yapıldı.

Tabletlerin keşfi ve daha sonra bu eski kayıp dilin deşifre edilmesinde kullanılması, hiyeroglifleri deşifre etmemizi ve bizimkinden çok farklı bir dil öğrenmemizi sağlayan eski bir Mısır eseri olan Rosetta Taşı ile karşılaştırıldı. Bu tabletleri bu kayıp dili tercüme etmek için bu kadar önemli kılan şey, üzerlerinde yazılan metnin iki sütuna bölünmüş olması ve sol sütunda kayıp Amorite dilinde yazıların yer almasıdır. Kayıp dilin yanı sıra, bilginlerin okuyabildiği eski bir Akad dili lehçesine sahip olan sağ taraftaki sütun da incelendi. Tabletlerde iki dil yan yana bulunduğundan ve dillerden biri bilindiğinden, bu durum, diğer dili deşifre etmenin ve anlamanın anahtarı oldu.

Araştırmacılar Manfred Krebernik ve Andrew R. George, Amorite diliyle ilgili mevcut bilginin hakkında, 'O kadar acınacak durumda ki bazı uzmanların böyle bir dilin var olup olmadığından şüphe duyuyoruz" dedi.

İkili, Amorit dilinin, metnin dilbilgisi üzerine kapsamlı bir çalışma sayesinde, İbranice ve Aramice ile bağları paylaşan Batı Sami kökenli olduğunu çözmeyi başardılar.

Tel Aviv Üniversitesi'nden profesör Yoram Cohen'e göre tabletler, Akadlılar için bir 'turist rehberi' olarak yazılmış olabilir. Tabletlerin bir diğer parçası tanrıların bir listesini içerirken, başka bir bölüm insanları karşılamak için hangi ifadelerin kullanılacağını kapsıyordu. Profesör Cohen, tabletlerin bir bölümünün aşk şarkısı bile içerebileceğini söyleyerek, bu çalışmayı binlerce yıl önce tarih kitaplarından silinmiş bir halka bir pencere haline getirdiğini söyledi.