Bilim insanları, her eşyayı güneş paneline çevirecek yeni bir malzeme geliştirdi Bilim insanları, her eşyayı güneş paneline çevirecek yeni bir malzeme geliştirdi

Böceklerin cinsel iletişimi, bir türün erkek ve dişilerinin çiftleşmesine özel olanak tanıyan 'feromon' adındaki kimyasal salgılara dayanır. Feromonlar, bir türün erkek ve dişilerine özgüdür ve hava kirliliği gibi etkenler yeni türlerin çiftleşmesini engeller, çünkü erkekler ve dişiler birbirlerini ancak türdeşlerinin kimyasal kokusuyla bulurlar.

Böcek feromonlarının çoğu, karbon-karbon çift bağları içeren koku molekülleridir. Bu tür kimyasal çift bağların ozon tarafından kolayca yok edildiği uzun süredir bilinen bir etkendir.

Evrimsel Nöroetoloji Bölümü'nde 'Koku Güdümlü Davranış' grubuna başkanlık eden Dr. Markus Knaden, konu hakkında şu açıklamayı yaptı: "Ozon ve nitrik oksit gibi çevresel kirleticilerin çiçek kokularını bozarak çiçekleri polenleyen böcekler için daha az çekici hale getirdiğini zaten biliyorduk. Karbon çift bağına sahip bileşikle,  ozon bozulmasına karşı özellikle hassas olduğundan ve neredeyse tüm böcek cinsiyet feromonları bu tür çift bağlar taşıdığından, hava kirliliğinin böceklerin dişi ve erkek böceklerinin çiftleşme sırasında birbirlerini ne kadar iyi bulup tanımladıklarını da etkileyip etkilemediğini merak ettik" 

Araştırmacılar, erkek sineklerin çekiciliğini kendi türlerine göre test ettiler. Yaptıkları gözlemler olduça olumsuzdu, bunun başlıca nedeninin ise feromonların rolü olabileceği belirtildi. Bunlar Drosophila türündeki sinek erkekler tarafından salınır ve dişilerin çekiciliğini artırır. Aynı zamanda erkekler kokuyu dişileri diğer erkeklerden ayırmak için kullanırlar. Bu feromonlar dişileri çekerken diğer erkekleri ise kovar. Çiftleşme sırasında erkekler feromonlarını dişilere aktarır. Feromon kokan yeni çiftleşmiş dişiler, sonraki birkaç saat boyunca artık diğer erkekler için çekici gelmez.

sinek (2)

Sonuç olarak, yüksek ozon seviyeleri yalnızca dişi sineklerin erkeklerden daha az etkilenmesine neden olmakla kalmadı, ayrıca bunun yerine, ozonlanmış erkekler birdenbire erkek eşdeşleri için ilgi çekici hale geldi ve eşcinsel çiftleşmeler görüldü.

"Yükseltilmiş ozon seviyelerinin böcek çiftleşme davranışlarını etkileyebileceğini biliyorduk çünkü karbon çift bağlarının, dolayısıyla feromonların oksidasyon yoluyla parçalanması kimyada uzak bir roket bilimi değildir. Yine de, biraz yüksek ozon konsantrasyonlarının bile sinek davranışı üzerinde bu kadar güçlü etkilere sahip olması bizi şok etti. Aslında, başlangıçta erkekler ve kadınlar arasındaki etkileşime odaklanmak istedik. Erkeklerin kısa bir süre ozona maruz kaldıktan sonra birbirlerine kur yapmaya başladıklarını söyleyebiliriz, çünkü ozonlanmış erkekler birbirlerini dişilerden açıkça ayırt edemiyorlardı. Bu nedenle, ozona maruz kalan erkeklerin kur davranışları bizi oldukça şaşırttı." -Markus Knaden

Editör: Enes Sapmaz