Kedi, köpek ve bazı hayvan türlerinin gözlerinin geceleri parladığına dikkat etmişsinizdir. Gözleri geceleri parlayan türler, genellikte loş ışıkta daha iyi gören hayvanlardır ve karanlıkta yiyecek arar ya da avlanırlar. Peki kedilerin gözlerinin parlama nedeni nedir?
Kedilerin gözleri karanlıkta neden parlar?
Bazı gözlerde geceleri parlıdayan bir görünüm yaratan 'tapetum lucidum' adı verilen özel bir yansıtıcı yapı vardır. Bir kedinin tapetum lucidum'u, bir ayna gibi ışığı retinaya geri yansıtan kristallere sahip hücrelerden oluşur. Bu, retinaya daha fazla ışığı emmesi için ikinci bir şans verir.
Latince parlayan katman anlamına gelen tepetum lucidum, pek çok gece hayvanının gözbebeklerinin arkasında bulunan küçük bir aynadır. Geceleri hayvanların daha iyi görmelerine yardımcı olan bu ayna, "göz parlaması" oluşmasının da nedenidir. Bu göz parlaması ise şöyle oluşur:
Işığın bir kısmı retinanın içinden veya çevresinden geçer ve tapetum lucidum'a çarpar. Tapetum lucidum, görünür ışığı retinadan geri yansıtarak fotoreseptörlerin kullanabileceği ışığı artırır. Bu, kedilerin karanlıkta insanlardan daha iyi görmelerini sağlar.
Tapetum lucidum'dan yansıyan ışığın bir kısmı kedinin gözlerinden geri yansır. Bu yansıyan ışık veya göz parlaması, bir kedinin karanlıkta gözleri parlıyormuş gibi göründüğünde gördüğümüz şeydir.
Tahmin edebileceğiniz gibi insanlarda tepetum lucidum tabakası yoktur.
Sadece kedilerde değil
The Conversation bu konuda "Geceleri görmesi gereken diğer birçok hayvanda tapetum lucidum bulunur. Bu, yırtıcıları; tilkilerden çiftlik koyun ve keçilerine kadar her şeyi içerir. Tapetum lucidum, balıklar, yunuslar ve diğer suda yaşayan hayvanlar için de yararlıdır çünkü bulanık, karanlık suda daha iyi görmelerine yardımcı olur. Kara hayvanlarında, tapetum gözün üst yarısında retinanın arkasında bulunur, çünkü yerdekileri en iyi görmeleri gerekir. Ancak suda yaşayan hayvanlarda tapetum gözün çoğunu kaplar, çünkü karanlıkta çevrelerini görmeleri gerekir. Pek çok hayvanda göz parlaması olmasına rağmen, bazı küçük evcil köpeklerde bu özellik yoktur. Mavi gözlü ve beyaz veya açık renkli kürklü çoğu hayvan da bu özelliği kaybetmiştir" diyor.
