Yapay zeka teknolojilerinin dünya genelinde hızla yaygınlaşması, büyük teknoloji firmalarının veri merkezlerine yaptığı milyar dolarlık yatırımlarla birlikte GPU (grafik işleme birimleri) değer kaybı konusunu gündeme taşıdı. Google, Microsoft ve Oracle gibi önde gelen şirketler, GPU'ların değer kaybı süresi ve bu durumun şirket kârlılığı üzerindeki etkileri hakkında farklı görüşler ortaya koyuyor. Nvidia'nın ürettiği yapay zeka odaklı GPU'ların ömrü, yatırımcılar ve yöneticiler için kritik bir mesele haline gelmiş durumda.
GPU Değer Kaybı Nedir ve Neden Önemlidir?
GPU değer kaybı, muhasebe açısından bir varlığın maliyetinin beklenen faydalı ömrü boyunca dağıtılması anlamına gelir. Bu kavram, özellikle teknoloji sektöründe son yıllarda giderek daha fazla önem kazanmıştır. Şirketler, satın aldıkları yüz binlerce Nvidia GPU'nun ne kadar süreyle işlevsel kalacağını ve değerini koruyacağını öngörmek zorundadır. GPU değer kaybı süresi, şirketlerin finansal raporlarındaki kâr-zarar hesaplarını doğrudan etkileyerek, uzun vadeli finansal planlamalar üzerinde büyük bir belirsizlik yaratır. Eğer bir GPU'nun faydalı ömrü daha uzun tutulursa, değer kaybı daha fazla yıla yayılır ve bu da şirketin yıllık kârını artırır. Ancak günümüzde teknolojik gelişmelerin hızlanması, GPU'ların beklenenden daha kısa ömürlü olmasına neden olabilmektedir.
Büyük Şirketlerin GPU Ömrü Yaklaşımları
Google, Oracle ve Microsoft gibi büyük teknoloji firmaları, veri merkezlerinde kullandıkları sunucuların altı yıla kadar faydalı olabileceğini belirtiyor. Ancak bu ekipmanların gerçek ömrü bazen çok daha kısa olabiliyor. Microsoft'un son yıllık raporunda, bilgisayar ekipmanlarının iki ila altı yıl arasında değişen bir ömre sahip olduğu ifade edildi. Bu durum, şirketlerin finansal planlamalarında belirsizlik yaratmakta. Nvidia'nın veri merkezleri için geliştirdiği ilk yapay zeka odaklı işlemciler, 2018 yılında piyasaya sürüldü ve bu tarihten itibaren özellikle 2022'nin sonlarında ChatGPT'nin piyasaya sürülmesiyle birlikte Nvidia'nın veri merkezi gelirleri önemli bir artış gösterdi. Şirketin yıllık veri merkezi geliri, 15 milyar dolardan 115 milyar dolara yükseldi. Ancak bu hızlı büyüme, GPU değer kaybı süresiyle ilgili net bir geçmiş verisi olmaması nedeniyle riskli bir tablo oluşturuyor.
Yatırımcıların ve Finans Uzmanlarının Görüşleri
GPU değer kaybı süresiyle ilgili belirsizlik, yatırımcılar ve finans uzmanları arasında da tartışmalara neden oluyor. Latham & Watkins'in yeni şirketler ve büyüme pratiği başkan yardımcısı Haim Zaltzman, GPU'ların üç, beş ya da yedi yıl mı değerini koruyacağı konusunda kesin bir veri bulunmadığını vurguladı ve bu sürenin finansal sonuçlar üzerinde büyük etkiler yaratabileceğini belirtti. CoreWeave gibi şirketler, altyapılarında altı yıllık değer kaybı döngüleri kullanıyor ve CEO'su Michael Intrator, 2020'de tanıtılan Nvidia A100 yongalarının hâlâ tamamen rezerve edildiğini belirtiyor. Bu durum, bazı GPU'ların beklenenden daha uzun süre değerini koruyabildiğini göstermektedir.
Piyasa Üzerindeki Etkileri
GPU değer kaybı tartışmaları, borsada işlem gören şirketlerin hisse performansını da etkilemektedir. CoreWeave'in hisse senetleri, bir veri merkezi geliştiricisindeki gecikmeler nedeniyle yıllık tahminlerin düşmesiyle birlikte yüzde 16 değer kaybetti. Ayrıca, Haziran ayında ulaşılan zirveden bu yana hisse senedi yüzde 57 oranında geriledi. Bu düşüş, yapay zeka alanındaki aşırı harcama endişelerinin bir yansıması olarak değerlendirilmektedir. Oracle hisseleri de Eylül ayındaki rekor seviyesinden yüzde 34 oranında düştü. Kısa satışçı Michael Burry gibi yatırımcılar, Nvidia ve Palantir'e karşı pozisyon alarak, yapay zeka yongalarının faydalı ömrünün abartıldığını ve değer kaybının göz ardı edildiğini öne sürüyor. Burry, sunucu ekipmanlarının gerçek faydalı ömrünün iki ila üç yıl civarında olduğunu ve şirketlerin bu nedenle kazançlarını olduğundan fazla gösterdiğini savunuyor.
Teknolojik Gelişmelerin Etkisi
Yapay zeka yongalarının değer kaybı süresi, teknolojik gelişmelerin hızına doğrudan bağlıdır. GPU'lar zamanla aşınıp bozulabileceği gibi, daha yeni modellerin piyasaya sürülmesiyle de hızla değer kaybedebiliyor. Nvidia CEO'su Jensen Huang, bu yılın başında yeni Blackwell yongasını tanıtırken, önceki nesil Hopper'ın değerinin düşeceğini esprili bir dille ifade etti. Nvidia artık yeni yapay zeka yongalarını her yıl piyasaya sürmekte, bu da eski GPU'ların değerini daha hızlı kaybetmesine yol açmaktadır. Advanced Micro Devices (AMD) de benzer bir strateji izlemekte. Amazon ise, Şubat ayında yaptığı bir açıklamada, sunucularının bir kısmının faydalı ömrünü altı yıldan beş yıla düşürdüğünü belirtti ve bunun nedeninin yapay zeka ile makine öğrenimi alanındaki hızlı teknolojik gelişmeler olduğunu vurguladı. Buna karşın, bazı veri merkezi işletmecileri, yeni ekipmanlar için GPU ömrü tahminlerini uzatmayı tercih ediyor.
Şirket Stratejileri ve Finansal Sonuçlar
Microsoft'un Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO'su Satya Nadella, şirketinin yapay zeka altyapısını agresif bir şekilde inşa etmeyi planladığını, ancak GPU alımlarını zamana yayarak tek bir nesle aşırı yatırım yapmaktan kaçındığını açıkladı. Nadella, yeni bir Nvidia yapay zeka yongasının en büyük rakibinin selefi olduğunu ve göç hızlarının arttığını belirtti. Bu nedenle, bir GPU nesline dört ya da beş yıl boyunca bağlı kalmak istemediklerini vurguladı. Nvidia ise, GPU değer kaybı süresiyle ilgili yorum yapmaktan kaçınmaktadır. Değer Kaybı Profesyonelleri Derneği Başkan Yardımcısı Dustin Madsen, değer kaybının yönetim tarafından yapılan bir finansal tahmin olduğunu ve teknolojinin hızlı değiştiği sektörlerde bu tahminlerin sıkça revize edilmesi gerektiğini ifade etti. Madsen'e göre, değer kaybı tahminleri yapılırken teknolojik eskime, bakım maliyetleri, benzer ekipmanların tarihsel ömürleri ve mühendislik analizleri dikkate alınmaktadır. Denetçiler ise, önerilen yaşam süresinin gerçekçi olup olmadığını detaylı bir şekilde incelemektedir.
Yapay zeka alanında gerçekleştirilen milyar dolarlık yatırımların sürdürülebilirliği, GPU değer kaybı süresinin doğru tahmin edilmesine bağlıdır. Şirketler, teknolojik gelişmelerin hızına ayak uydurmak için ekipman ömrü tahminlerini sürekli güncellemektedir. Yatırımcılar ise, GPU değer kaybı konusundaki belirsizlikler nedeniyle daha temkinli hareket etmektedir. Önümüzdeki dönemde, GPU değer kaybı hem finansal raporlamada hem de yapay zeka altyapısının planlanmasında belirleyici bir unsur olmaya devam edecektir.
