Yunanistan’ın Santorini adası ve çevresinde 2025’in başında meydana gelen 28 binden fazla depremin, derinlerden yükselen magmadan kaynaklandığı tespit edildi. Bu bulgular, Almanya’daki Helmholtz Jeobilim Merkezi (GFZ) ve GEOMAR Okyanus Araştırmaları Merkezi’nin yürüttüğü kapsamlı bir çalışma ile ortaya kondu. Araştırma, Nature dergisinde yayımlandı ve yapay zeka destekli veri analizi ile deniz tabanı sensörleri kullanılarak gerçekleştirildi.
Magma Hareketinin Boyutu
Yapılan araştırmaya göre, yaklaşık 300 milyon metreküp magma yer kabuğunun derinliklerinden yükselerek deniz tabanının 4 kilometre derinliğine kadar ulaştı. Bu magma hareketi, çevresindeki kayaları kırarak binlerce depremin tetiklenmesine neden oldu. Araştırmada kaydedilen en şiddetli depremler ise 5 büyüklüğünü aştı.
Santorini ve Kolumbo Yanardağlarının İlişkisi
Santorini, tarih boyunca birçok volkanik patlamaya tanıklık etmiş bir bölgedir. Yakınındaki Kolumbo sualtı yanardağı da aktif bir volkan olarak dikkat çekmektedir. Çalışma, magma hareketinin Santorini’de küçük bir yükselmeye ve ardından yeniden çöküşe yol açtığını, bunun da iki yanardağ arasında daha önce bilinmeyen bir hidrolik bağlantıya işaret ettiğini gösterdi.
Yapay Zeka ve Deniz Tabanı Sensörleri Kullanımı
GFZ ekibi, devasa sismik veri setlerini işleyerek özel bir yapay zeka yöntemi geliştirdi. GEOMAR ise Kolumbo krateri çevresine yerleştirdiği deniz tabanı sensörleri ile sismik sinyalleri ve deniz tabanındaki 30 santimetreyi bulan çökmeleri kaydetti. Bu veriler sayesinde magma akışının zamanı, yönü ve hızı yüksek doğrulukla takip edilebildi.
Geleceğe Yönelik Uyarılar ve Bilimsel İş Birliği
Araştırmacılar, elde edilen ayrıntılı verilerin bölgedeki volkanların gelecekteki aktivitelerinin daha iyi izlenmesini sağlayacağını belirtmektedir. GEOMAR’dan Prof. Heidrun Kopp, “Bu bulgular düzenli olarak Yunan makamlarıyla paylaşıldı. Amacımız, olası yeni depremlerde en hızlı ve doğru değerlendirmeyi sağlamak” açıklamasında bulundu. Atina Üniversitesi’nden Prof. Paraskevi Nomikou ise, “Böylesine aktif bir jeolojik bölgede süreçleri anlamak, halkın güvenliği için hayati önem taşıyor” ifadelerini kullandı.
Santorini ve Kolumbo çevresindeki bilimsel gözlemler devam ederken, uzmanlar bu tür çalışmaların gelecekte olası volkanik tehlikelerin erken tespitinde kritik bir rol oynayacağını vurgulamaktadır.
