Bilim insanları, insan cilt hücrelerini laboratuvar ortamında döllenebilir yumurtalara dönüştürerek kısırlık tedavisi alanında önemli bir gelişmeye imza attı. Bu yenilik, kısırlık sorunu yaşayan bireyler için umut verici bir çözüm sunma potansiyeline sahip. Araştırmalara göre, bu teknoloji ile kısırlık sorunu yaşayan çiftlerin kendi genetik çocuklarına sahip olma ihtimali artıyor.
In Vitro Gametogenez Teknolojisinin Gelişimi
France24'ün haberine göre, araştırmacılar in vitro gametogenez (IVG) adı verilen bir teknoloji ile insan cilt hücrelerinden yumurta hücreleri ürettiklerini açıkladı. Ancak bu teknolojinin ebeveynler için erişilebilir hale gelmesi için hâlâ birkaç yıl geçmesi gerekecek. Dünya genelinde altı kişiden birinin etkilediği kısırlık sorununun çözümünde bu yöntem önemli bir rol oynayabilir.
Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi'nden araştırmacı Paula Amato, IVG teknolojisi başarılı olursa, ileri yaştaki kadınlar veya yumurtaları bulunmayan kadınlar için genetik olarak üreme imkânı sunacağını ifade etti. Bu durum, kısırlık tedavileri konusunda yeni bir kapı aralayabilir.
Fareler Üzerinde Yapılan Denemeler
Geçtiğimiz temmuz ayında Japon araştırmacılar, benzer bir çalışmayı fareler üzerinde denemiş ve başarılı sonuçlar elde etmişlerdi. Ancak mevcut çalışma, fare yerine insan DNA'sı kullanarak daha önemli bir aşama kaydetti. Nature Communications dergisinde yayımlanan bu yeni çalışma, insan hücreleriyle yapılan ilk deneme olma özelliğini taşıyor.
Somatik Hücre Transferi Yöntemi
Uzmanlar, yumurta hücrelerini oluşturmak için cilt hücrelerinden çekirdek çıkarma işlemi gerçekleştirdi ve bu çekirdekleri donör yumurtalarına aktardılar. "Somatik hücre transferi" olarak bilinen bu yöntem, 1996 yılında ünlü koyun Dolly'nin klonlanmasında da kullanılmıştı. Ancak burada aşılması gereken bir zorluk mevcuttu; cilt hücreleri 46 kromozoma sahipken, yumurtalar yalnızca 23 kromozoma sahipti. Bilim insanları, bu sorunu çözmek için hücrelerin normal bölünme şeklini taklit eden ve "mitomeiyoz" adını verdikleri bir süreç geliştirdiler.
Embriyo Gelişimi ve Gelecek Hedefler
Yapılan deneyde, ekip toplamda "oosit" adı verilen 82 adet gelişmekte olan yumurta oluşturdu ve bunları tüp bebek (IVF) yöntemi ile spermle dölledi. Deneyin sonucunda, altı gün içinde embriyoların yalnızca yüzde 9'dan daha azının standart bir IVF prosedürü için rahme transfer edilebilecek aşamaya geldiği belirtildi. Ancak, embriyolar üzerinde gözlemlenen çeşitli anormallikler nedeniyle deney sonlandırıldı.
Amato, bu teknolojinin yaygın olarak kullanılabilir hale gelmesinin en az on yıl sürebileceğini öngörüyor. Araştırmacıya göre, projenin önündeki en büyük engel, genetik olarak normal ve doğru kromozom sayısına sahip yumurtaların elde edilmesidir. Birleşik Krallık Southampton Üniversitesi'nden araştırmacı Ying Cheong, bu gelişmeyi "heyecan verici" olarak nitelendirerek, bilim insanlarının normal vücut hücrelerinden alınan DNA'nın bir yumurtaya yerleştirilip aktive edilerek kromozomların yarıya indirilebileceğini göstermesinin önemli bir başarı olduğunu vurguladı.
