ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in gündemdeki TikTok anlaşmasının şartlarını bugün ele alması bekleniyor. Uzun süredir devam eden bu tartışmalar, iki ülke arasında dijital ve ekonomik ilişkilerde önemli bir dönüm noktasını temsil ediyor. Tarafların üst düzey yetkilileri, bu hafta bir “çerçeve anlaşma” üzerinde anlaştıklarını duyururken, TikTok’un ABD operasyonlarının Oracle gibi Amerikan şirketlerinden oluşan bir konsorsiyuma satılması gündemde. Anlaşmanın hayata geçmesi, uzmanlar tarafından “nadir bir diplomatik ilerleme” olarak değerlendiriliyor ve TikTok krizine çözüm olacağı öngörülüyor.
Algoritma Krizi ve Kullanıcı Etkileri
BBC’ye konuşan uzmanlar, olası anlaşmanın ABD’deki yaklaşık 170 milyon TikTok kullanıcısı için ne anlama geleceğini ve Çin’in karşılığında neler elde edebileceğini analiz ediyor. Çin devlet medyası, süreci “kazan-kazan” olarak nitelendirirken, Trump’ın açıklamalarında “Çocuklar için istiyorum” ifadesi dikkat çekiyor. Ancak anlaşmanın detayları henüz belirsizlik içeriyor. Edinilen bilgilere göre, ABD’de kullanıcılar için ülkeye özel bir TikTok sürümünün sunulması planlanıyor. Bu durum, Amerikalı yatırımcıların işletme kontrolünü elde tutmasına rağmen, algoritmanın devri konusunda belirsizlikler taşıyor.
Algoritmanın Geleceği ve Lisanslama Seçeneği
TikTok’un içerik önerme mekanizması olarak bilinen algoritma, uygulamanın başarısının temelini oluşturuyor ve bu nedenle "gizli sos" olarak adlandırılıyor. ByteDance, bu algoritmanın devredilmesine karşı çıkarken, Pekin yönetimi de şirketin arkasında duruyor. Ancak, Çin’in siber güvenlik otoritesinin, algoritmanın lisanslanarak ABD’li bir şirkete kullandırılabileceği yönündeki sinyalleri, önceki katı tutumlarında bir değişikliği işaret ediyor. Uzmanlar, ABD’de kullanılacak olan sürümün algoritmanın “daha hafif” bir versiyonuna dayanabileceğini belirtiyor. Bu durum, uygulamanın karlılığını etkileyebilir ve kullanıcı etkileşimi ile içerik çeşitliliğinde daralmaya yol açabilir.
Anlaşmanın Önündeki Engeller
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, kullanıcı deneyiminin “aynı kalacağını” savunsa da, Washington’da hala şüpheler mevcut. Cumhuriyetçi vekil John Moolenaar, “yabancı düşman” kontrolünden tamamen ayrışma talebini dile getirerek mevcut çerçevenin yetersiz olabileceğini belirtti. Ayrıca, anlaşmanın Kongre’den onay alması gerektiği de unutulmamalıdır. ByteDance yönetim kurulu ve Çin hükümetinin nihai kararı, sürecin uzamasına neden olabilecek diğer unsurlar arasında yer alıyor. Trump ise siyasi açıdan TikTok’un ABD’de kalmasını istiyor ve uygulamanın özellikle genç seçmenler arasında popüler olduğu düşünülerek, bu durumun 2024 seçimlerinde destek sağlayabileceği ifade ediliyor.
Çin'in Stratejik Kazanımları
Uzmanlar, olası anlaşmanın Pekin için önemli kazanımlar içerdiğini vurguluyor. ByteDance, algoritmanın kontrolünü elinde tutmayı sürdürecek, TikTok ise ABD’de faaliyet göstermeye devam ederek marka değerini koruyacak. Ayrıca bu süreç, Çinli şirketler için teknoloji lisanslama modeliyle ABD pazarına girişin kapılarını aralayabilir. Teknoloji analistleri, bu formülün gelecekte Çinli batarya üreticileri gibi firmaların ABD pazarına girişinde de kullanılabileceğini öne sürüyor. Eski Dünya Bankası Çin Direktörü Bert Hofman, Çin tarafının görüşmeleri yapıcı bir şekilde sürdürdüğünü ve açık tanımlamalarla ilerlediklerini belirterek, bu durumun memnuniyetlerini gösterdiğini ifade etti. Ancak gözlemciler, anlaşmanın kağıt üzerinde ilerleme sağlasa da, uygulamada her zaman siyasi risklerle karşı karşıya kalabileceğinin altını çiziyor.
