Airbus’ın A320 filosunda tespit edilen yazılım hatası, küresel havacılık sektöründe önemli bir alarm durumu yaratarak dikkatleri üzerine çekti. Ekim ayında Meksika'dan ABD'ye gerçekleştirilen bir uçuşta, yüksek irtifada yoğun güneş radyasyonunun uçuş kontrol verilerini bozması sonucu meydana gelen sorun, Airbus’ın 55 yıllık tarihinde en büyük çağırma operasyonuna neden oldu. Bu durum, yaklaşık 1000 uçağın haftalarca operasyon dışı kalacağını gösteriyor.
Yazılım Hatasının Ortaya Çıkışı
Sorunun kaynağı, 30 Ekim'de Meksika'dan ABD'ye giden bir sefer sırasında uçuş kontrol bilgisayarında meydana gelen ani veri hatası olarak belirlendi. The National'ın haberine göre, yapılan incelemeler, yüksek irtifada yoğun güneş radyasyonunun, uçakların irtifa hesaplayan kritik modüllerinde veri bozulmasına yol açabileceğini ortaya koydu. Airbus, bu durumun 'çok nadir' olduğunu belirtse de, uçuş güvenliği açısından oluşturduğu potansiyel risk nedeniyle hemen harekete geçilmesi gerektiği anlaşıldı.
Acil Havaworthiness Direktifi ve Etkileri
Teknik incelemelerin ardından Airbus, Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA) ile birlikte acil bir havaworthiness direktifi yayımladı. Bu direktif doğrultusunda, A320 ailesine ait binlerce uçakta yazılım ve koruma paketlerinin güncellenmesi zorunlu hale getirildi. Airbus’ın açıklamalarına göre, filonun büyük bir kısmı kısa süre içinde güncellemelerle hizmete dönecek. Ancak AFP’nin bildirdiğine göre, yaklaşık 1000 uçağın haftalarca uçuş yapamayacağı öngörülüyor.
Küresel Havacılıkta Kapasite Sorunları
Bu yazılım krizi, özellikle yoğun sezon dönemine denk gelen havayolları için ciddi kapasite sıkıntılarına yol açtı. Sorun, yalnızca Avrupa’da değil, dünyanın dört bir yanında faaliyet gösteren havayollarını da etkiledi. Türk Hava Yolları (THY), AJet, Pegasus gibi Türk havayolu şirketleri, filosundaki A320 modelleri için benzer tedbirleri almaya başladı. Bazı havayolu şirketleri, uçaklarını yolcusuz bir şekilde bakım merkezlerine yönlendirmeye karar verdi. Bu durum, ABD'deki Şükran Günü tatiliyle çakışarak iç hatlarda yoğunluk ve iptallerin artmasına neden oldu.
Uzman Görüşleri ve Gelecek Beklentileri
Havayolu şirketleri, uçak eksikliği nedeniyle sefer planlamalarını gözden geçirirken, bazı rotalarda kapasite daralmaları yaşanıyor. The Guardian’da yer alan bilgilere göre, Airbus’ın tarihindeki en büyük çağırma operasyonunun gerçekleştiği bu süreçte, uzmanlar krizin tek seferlik bir arıza olarak değerlendirilebileceğine dikkat çekti. Ancak, ileri seviye otomasyonun havacılıkta yeni güvenlik standartlarını zorunlu kılabileceği konusunda da uyarılarda bulunuyorlar.
