Türkiye'de 1 Nisan 2026 tarihinden itibaren kullanılmaya başlanacak 5G teknolojisi, mobil internet hızını artırmanın ötesinde, şehir yaşamında önemli değişikliklere yol açacak. Akıllı şehir uygulamalarından trafik yönetimine, enerji verimliliğinden afet yönetimine kadar birçok alanda köklü dönüşümlerin yaşanması bekleniyor. Bu bağlamda, 5G'nin getireceği yenilikler, şehirlerin daha verimli ve sürdürülebilir hale gelmesini sağlayacak.
İTÜ: 5G Teknolojisinin Öncü Kurumu
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), 5G teknolojisinin altyapısını 15 Nisan 2024'te kullanmaya başlamış ve bu alanda öncü kurumlar arasında yer almıştır. İTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Lütfiye Durak Ata, 5G'nin yüksek bant genişliği, ultra düşük gecikme süresi ve yoğun makine tipi haberleşme kabiliyeti sayesinde Türkiye'nin akıllı şehir uygulamalarını yeni bir seviyeye taşıyacağını vurguladı. Bu teknolojinin, şehirlerin daha güvenli, duyarlı ve verimli hale gelmesinde kritik bir rol oynayacağı ifade edildi.
Trafik Yönetiminde Devrim
5G teknolojisinin en dikkat çekici uygulamalarından biri, trafik yönetiminde sağlanacak gelişmelerdir. Prof. Dr. Ata, araçlar, altyapılar ve yayaların anlık haberleşmesi sayesinde trafik akışının dinamik olarak düzenleneceğini ve yoğunluğa anlık tepki verilebileceğini belirtti. Ayrıca, uzaktan sürüş ve otonom araçlar için gerekli olan anlık ve güvenilir veri iletimi 5G ile mümkün hale gelecek. Bu durum, ulaşım sürelerini kısaltırken, yakıt tüketimini de optimize edecektir.
Enerji Verimliliğinde Yenilikler
5G'nin enerji verimliliği alanındaki etkileri de göz ardı edilemez. Prof. Dr. Ata, bu teknolojinin yüksek bağlantı kapasitesi ve düşük gecikmeli veri toplama imkanı ile dinamik şebeke yönetimini mümkün kılacağını ifade etti. Yenilenebilir enerji santralleri ile farklı tüketim noktaları arasında entegrasyon sağlanarak, enerji verimliliğini artırıcı yöntemlerin uygulanabileceği vurgulandı. Bu bağlamda, enerji tüketiminde daha akıllı ve sürdürülebilir çözümler geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Afet Yönetiminde Etkinlik
5G teknolojisinin afet yönetimindeki rolü de önemlidir. Prof. Dr. Ata, erken uyarı sistemlerinin güçleneceğini ve kritik verilerin yetkili birimlere gecikmesiz aktarılacağını belirtti. 5G'nin ağ dilimleme özelliği sayesinde, afet anlarında etkin iletişim bantları oluşturulabileceği ifade edildi. Böylece, kentsel dönüşüm süreçlerinde binaların durumunun sürekli izlenmesi ve şehirlerin dijital ikizlerinin oluşturulması mümkün hale gelecektir.
Siber Güvenlik ve 5G'nin Önemi
5G teknolojisi ile birlikte siber güvenlik önlemlerinin önemi de artmaktadır. Prof. Dr. Ata, akıllı şehirlerde kullanılacak milyonlarca cihazın güvenli bir şekilde haberleşebilmesi için güçlü şifreleme, kimlik doğrulama ve düzenli yazılım güncellemeleri gibi önlemlerin alınması gerektiğini vurguladı. Bu bağlamda, veri güvenliğinin sağlanması ve kişisel mahremiyetin korunması büyük önem taşımaktadır.
5G'nin Sektörel Dönüşüm Etkisi
5G teknolojisinin sadece iletişim alanında değil, aynı zamanda imalat, enerji, eğitim ve sağlık gibi birçok sektörde dönüşüm sağlayacağı öngörülmektedir. Prof. Dr. Ata, bu teknolojinin toplum ve ekonomiyi dönüştürerek bireylerin yaşam kalitesini artıracağını ifade etti. Mobil haberleşme sistemlerinin sürekli gelişim içinde olduğunu belirten Ata, 2030'larda 6G ve yapay zeka destekli ağ teknolojilerinin hayatımıza daha fazla gireceğini tahmin etti.
Son olarak, İTÜ Ayazağa Yerleşkesi'nin 5G ağına sahip ilk kampüs alanı olması, üniversite için büyük bir sorumluluk ve gurur kaynağı olarak değerlendirilmektedir. Özel sektör ile akademik işbirliği sayesinde geliştirilmiş olan açık alan 5G ağı, araştırma, geliştirme ve test imkanlarını artırarak bu alandaki yeniliklerin önünü açmaktadır.
