Bilim

18 yaşındaki dişi aslan Zuri'nin, erkek aslanlar gibi yelesi çıkmaya başladı

ABD'nin Kansas eyaletindeki bir hayvanat bahçesinde yaşayan 18 yaşındaki Zuri isimli dişi aslanın, erkek aslanlar gibi yelesi büyümeye başladı.

ABD, Kansas'taki Topeka Hayvanat Bahçesi ve Koruma Merkezi'nde 18 yaşındaki dişi bir aslan olan Zuri, erkek aslanlar gibi yele çıkarmaya başladı.  

Aslanlar normalde cinsel dimorfizmleriyle (bir türün erkek ve dişi eşeyleri arasında vücut boyutu ve şekli, renk veya desen bakımından farklılıklar görülmesi) ünlüdür ve erkekler tipik olarak onları adeta 'ormanlar kralı' gibi gösterecek olan büyük kahverengi yelelere sahiptir.  Dişi aslanların çoğu zaman yeleleri yoktur ve bunun yerine vücutlarında soluk kum sarısı yerler vardır. Ancak Zuri isimli aslan birkaç istisnadan biri konumunda.

Zuri, 2020'de ölen erkek aslan Avus ile birlikte yaşıyordu. Topeka Hayvanat Bahçesi'ndeki üç aslandan tek erkek olanı oydu. Erkek aslan Avus'un ölümünden sonra bekçiler, Zuri'nin yetişkin bir erkeğe benzer şekilde bir yele büyütmeye başladığını fark etti.

Bekçiler, Zuri'nin baskın bir dişi aslan olduğunu söylüyor. Zuri'nin yelesi tipik bir yetişkin erkek aslan yelesinden daha kısa ve daha az dolgun gözüküyor. Hatta başının üst kısmı mohawk saç şekline de bezniyor.

Topeka Hayvanat Bahçesi'ndeki hayvan küratörü Shanna Simpson, "Zuri'yi görene kadar böyle bir şey olduğunu hiç duymamıştık. Son derece nadir." dedi. Zuri'nin saç büyümesi için birkaç olası açıklama var. Bununla birlikte, Zuri'nin yelesinin Avus'un kaybıyla tetiklendiği fikri, vahşi kedi koruma organizasyonu Panthera'da bir koruma bilimcisi olan Kris Everatt tarafından "Gerçekten herhangi bir evrimsel durum olduğunu düşünmüyorum. Bu tamamen rastgele bir olay." diyerek yorumlandı. 

Dişi bir aslanın sağlıklı bir kürk yelesi yetiştirmesi ilk değil. Botswana'da, beş dişinin yele yetiştirdiği ve bir tanesinin, erkeksi davranışlar gösterdiği görülmüştü. Bunun sebebi ise bu aslanlardaki alışılmadık derecedeki yüksek testosteron seviyeleriydi.

2017 yılında, Bridget adında  18 yaşındaki bir aslan , Oklahoma City Hayvanat Bahçesi'nde yelesi yetiştirmeye başladı. Ancak, sağlığıyla ilgili araştırmalardan sonra, bakım ekibi böbreküstü bezinde bir tümör buldu. Tümör, Bridget üzerinde yapılan kan testlerinde gösterilen kortizol ve androstenedion gibi hormon düzeylerinde artışa neden oldu. Bu tümörün yele büyümesinin arkasındaki neden olduğundan şüphelenildi.

Tipik olarak erkekler, cinsel olgunluğa ulaştıklarında 18 ay veya iki yaş arasında bir yele büyütür. Ancak kısırlaştırılmış erkek aslanların yelesi çıkmadığı görülmüştür. Zuri'nin yeni kıllı doğasının bir başka açıklaması da yaşı. Tipik olarak vahşi aslanlar 15 veya 16 yıl yaşar ve 18 kesinlikle sınırları zorlayan bir yaş.  Yele büyümesi, yaşlandıkça hormon seviyelerinin değişmesiyle açıklanabilir.